Từ những ngày đầu còn thiếu thốn, vừa xây dựng vừa học hỏi, lực lượng thanh tra khi ấy chỉ là vài cán bộ kiêm nhiệm, làm việc trong điều kiện vô cùng khó khăn. Nhưng bằng ý chí, bản lĩnh và trách nhiệm, những người đầu tiên đã đặt những viên gạch nền móng cho một ngành đầy thầm lặng nhưng không kém phần vinh quang.

Thanh tra, nghe tưởng khô rắn, tưởng chỉ là con số, điều khoản, quyết định... nhưng thực chất là một nghề rất cần cái tâm sáng, cái đầu tỉnh và đôi chân bền bỉ. Không có hào quang lộng lẫy, cũng hiếm khi là nhân vật chính giữa những dòng tin nổi bật, người làm thanh tra chỉ lặng lẽ đi, đến từng đơn vị, từng thôn bản, từng vụ việc âm ỉ tưởng đã ngủ quên để tìm ra sự thật, để soi sáng công lý, và hơn hết, để giữ gìn một mạch nguồn liêm chính trong bộ máy công quyền.

Ở Điện Biên, nơi núi cao, suối sâu, đường xa lắm dốc, hành trình của những cán bộ thanh tra không chỉ là kiểm tra tài liệu hay ban hành kết luận. Đó là những chuyến đi dài xuyên qua những bản làng còn nghèo khó, là những cuộc đối thoại lặng thầm giữa dân với chính quyền, là từng hồ sơ được mở ra với tất cả sự công tâm, cẩn trọng.

55 năm qua, ngành Thanh tra tỉnh Điện Biên đã tham mưu, tổ chức hàng nghìn cuộc thanh tra, giải quyết hàng loạt vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp. Nhiều sai phạm lớn được phát hiện, nhiều bất công được tháo gỡ, nhiều quyền lợi chính đáng của người dân được trả lại nguyên vẹn. Có những cán bộ âm thầm gác lại niềm riêng, đi công tác xa hàng tháng trời, lặn lội từng địa bàn; có người đã nghỉ hưu nhưng vẫn đau đáu dõi theo từng cuộc cải cách của ngành. Chính những con người như thế đã làm nên hình ảnh đẹp về người cán bộ thanh tra: kiên cường, bản lĩnh nhưng cũng rất nhân văn.

Trong một hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành thanh tra, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã từng phát biểu: "Cần đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương pháp làm việc trong công tác thanh tra để không chỉ phát hiện vi phạm, mà còn giúp cho cơ quan, tổ chức được thanh tra hoạt động tốt hơn, minh bạch hơn."

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong từng nhấn mạnh: "Mỗi cán bộ thanh tra phải là một chiến sĩ trên mặt trận phòng, chống tiêu cực, có tâm trong, lòng sáng, không dao động trước cám dỗ, không thỏa hiệp trước sai trái."

Kỷ niệm là để nhớ. Nhưng nhớ không chỉ để hoài niệm, mà còn để soi rọi cho tương lai. 80 năm ngành Thanh tra Việt Nam, 55 năm ngành Thanh tra Điện Biên là cơ hội để thế hệ hôm nay tri ân những người đi trước, cũng là lời nhắc nhở những người đang cầm bút, cầm hồ sơ, đang đi trên những chuyến xe công tác: rằng sứ mệnh của chúng ta là tiếp tục giữ vững ngọn lửa của công lý, là đứng về phía sự thật, và là những người gìn giữ đạo lý công bằng trong guồng máy vận hành của xã hội.

Tương lai còn nhiều đổi thay. Cải cách hành chính, chuyển đổi số, hội nhập và phát triển sẽ đặt ngành Thanh tra trước những yêu cầu mới, khắt khe hơn, phức tạp hơn. Nhưng với truyền thống đáng tự hào, với tinh thần kỷ cương, liêm chính, hành động và trách nhiệm, tin rằng lực lượng thanh tra sẽ tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong việc xây dựng một nền hành chính minh bạch, hiệu lực và phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.

Xin được cúi đầu tri ân những người đã góp phần làm nên lịch sử ngành. Xin được tin tưởng và kỳ vọng vào những người đang và sẽ tiếp tục viết tiếp hành trình cao cả ấy bằng trái tim vững bền và ánh mắt trong sáng, như lời nhắc của ngành bao đời: "Thanh tra là để bảo vệ công lý, chứ không phải chỉ là phát hiện sai phạm."